Le Blog est consacré à l'amazighité, la langue Amazigh et l'identité Amazigh Le Blog à pour buts: * Diffuser et partager avec tous le monde notre culture et identité Amazigh * Apprendre la langue Amazigh * Préserver notre Langue Amazigh, culture, traditions, coutumes et identité Amazigh

Affichage des articles dont le libellé est Tawinest. Afficher tous les articles
Affichage des articles dont le libellé est Tawinest. Afficher tous les articles

dimanche 18 décembre 2022

ⴰⵏⴰⵡⵏ ⵏ ⵜⵡⵉⵏⴰⵙ / Anawn n twinas

Anawn n twinas / ⴰⵏⴰⵡⵏ ⵏ ⵜⵡⵉⵏⴰⵙ



Tazwart :

Llan mennaw wanawn n twinas g tutlayt tamaziɣt, zun d tawinest tanamyagt; taseqsayt; tanaḍt, taramyagt; tasemmadt ...atg


A- Anawen n twinas g tutlayt tamaziɣt;  أنواع الجمل في اللغة الأمازيغية :

- Tawinest taseqsayt ; الجملة الإستفهامية

- Tawinest tanaḍant (tanaḍt ); الجملة الأمرية

- Tawinest tanalawt ; الجملة المثبتة

- Tawinest tanabawt ; الجملة المنفية

- Tawinest taramyagt ; الجملة الإسمية

- Tawinest tanamyagt (tamyagant) ; الجملة الفعلية

- Tawinest tanaẓaft ; الجملة التعجبية

- Tawinest tafadant ; الجملة الشرطية

- Tawinest tuddist ; الجملة المركبة

- Tawinst tasemmadt (phrase complétive);  جملة متممة

1 - Tawinst taseqsayt (phrase interrogative جملة إستفهامية)


da tseqsa xef kra n unγmis. aseqsi ad, izmer ad ig amatu neγ anaful. tettesmad s tmatart n useqsi (?).

 11) aseqsi amatu

 ar d ittawi useqsi amatu xf twinest maṛṛa. da nakka anaw n useqsi ad s "is" niγ "ma". tamrarut nnes, da tettili s "yah" niγ "uhu".

 Imedyatn:

 idda unelmad s tineml.

 is idda unelmad s tineml?

 ma idda unelmad s tineml?

idda d Baba ?

is d idda Baba ?

 12) aseqsi anaful

 da d ittawi usqsi anaful γas xf yan ufeṛḍiṣ n twinest am:

     121-asqsi anaful xef umeggay

ameggay" niγ "asemmud" niγ "akud" niγ "adγar" niγ "amamk".

 iṛḍel unelmad adlis i imeddukʷal nnes.

   wi iṛḍel adlis i imeddukʷal nnes?

   ma iṛḍeln adlis i  imeddukʷal nnes?

       122 - asqsi anaful xef usemmud

  a iṛḍel unlemad adlis i imeddukʷal nnes.

  y iṛḍeln adlis i imeddukʷal nnes?

  min iṛḍel unlemad i imeddukʷal nnes?

  ma iṛḍel unlemad i  imeddukʷal nnes?

  ma y iṛḍel unlemad i imeddukʷal nnes?

       123 - asqsi anaful xf umamk

  ḥma ad nssenjm izm n waṭṭlaṣ, iqqan d ad edder g tagant.

 mamc γa negg ḥma ad nssenjm izm n waṭṭlaṣ ?

 mamk rad nssekr afad ad nssenjm izm n waṭṭlaṣ?

 mamc da negg ḥma ad nssenjm izm n waṭṭlaṣ?

   13) Aseqsi afulan (partielle):

 mantur ayd teggant ?

  milmi trit tawada ?

 B - Tibawt n twinest taseqsayt

tawnaɣt / schéma:

Is / Ma / Mayd / Mani / Managu / Ma ɣef / Mneck + ur + ...

Imedyaten:

Mneck atig n udlis ad  ? 

Is ur igi gma-k ? 

Mayd as tennit ?

Managu ur ifti ? 

Mani g illi ? 

Ma ur iddin ?

Ma ɣef ur ifti ? 


  2 - Tawinst tanaḍt (impérative, جملة أمرية):

A -

Tawnaɣt / schéma:

Amyag g wanaḍ + Isem

da takka tanaḍt niɣ ageddul niɣ asmigl niɣ tutra.

da yttusftay umyag nnes g wanaḍ. tettesmad s tmatart n wuẓuf (!)

Imedyatn:

Nker zikk ! 

Su aman ! = ! اشرب الماء

Ini mayd trid ! = ! قل ماذا تريد

les timelsa n tegrest !

mun d ides !

  1 ) tanaḍt tanalawt (affirmative):

 awra (addu d)

 rar taγdeft

 2 ) tanaḍt tanabawt (négative):

 anf ------- ad ur ttanf

 Imedyatn:

 B- Tibawt n twinest tanaḍant


Tawnaɣt / schéma:

Ad ur + Amyag + isem ...

 Imedyaten :

Ad ur tekcemt s ugens  !

Ad ur tsud aman-ad ! 

Ad ur teddut s tmdint !


 3 - tawinst taramyagt tasmawant (tawinst  taramyagt)" (phrase nominal,  جملة إسمية ) 

31- 

ku twinst, da gis yttili umyag d umeggay. da as nttini "tawinst taramyagt".

 imdyatn n twinst taramyagt:

 - ziri, iga aselmad n tmaziγt.

 - izza, tga taselmadt n tmaziγt.

 maca, g tmaziγt, llant twinas nna g ur ittili umyag. ttili g twinas ad yat tguri yaḍn am "d ".

anaw n twinst ad, da as nettini: "tawinst taramyagt".

 

 Imedyatn:

 - ziri, d aslemad n tmaziγt.

 - izza, d taslemadt n tmaziγt

tawnaɣt / schéma:

 Isem / Ameqqim  + d + Afris

Amedya :

  ===   Sifaw d aselmad

Sifaw: Isem 

d : Tazelɣa

aselmad: Afris 

 32-  Tibawt g twinest taramyagt 

Isem / Ameqqim + ur d + Afris / Isem / Ameqqim

Amedya :

 Sifaw ur d aselmad

Sifaw : Isem

Ur : تستخدم دائما للنفي

d : Tazelɣa 

aselmad: Afris  


 4 - tawinst tamyagant / tanamyagt  (phrase verbal,  جملة فعلية):

 A-

 Imedyatn:

- ziri, iga aselmad n tmaziγt.

 - izza, tega taselmadt n tmaziγt.


tawnaɣt / schéma:

Amyag g yat twila (الفعل في أحد المباني) + Izwiren d wuḍfiren (السوابق و اللواحق)

Amedya :

Iffeɣ Sifaw

Iffeɣ : i (Azwir) + ffeɣ (Amyag g twila n wusmid)

Sifaw : Ameggay 

Icca Maziɣ imensi . = . أكل مازيغ العشاء

 

B-  Tibawt n twinest tanamyagt

tawnaɣt / schéma:

      Ur + amyag + ...

 Amedya :

Ur swiɣ aman

Ur : أداة نفي

swiɣ:  (Amyag g wusmid anabaw)

aman: Asemmud n usekkin المفعول به

5 - Tawinest tanaẓaft الجملة التعجبية 

Tawnaɣt / schéma:

Mkad / Matta + Amyag / Isem

Imedyaten :

 Mkad iẓil ! 

 Matta twada-ad !

  Mkad izur !

6-  Tawinest tafadant; الجملة الشرطية

Tawnaɣt / schéma:

       Ig (إذا) / Mek (إن) + Amyag + Isem ...

=============================

Imedyaten :

Ig teddit zikk 

Mek dars idrimn

Ig tekcemt s tegemmi nnek 

Mek as tufit

7 -Tawinest tuddist;  الجملة المركبة 

Llan g twinest tuddist mennaw imyagen

Imedyaten :

Ittu awal lli as-nniɣ . = . نسي الكلام الذي قلتُه له

 Idda neɣ d ur iddi ? = ذهب أم لم يذهب ؟

 Tekcem-d , tasi memmis , teffeɣ . = . دخلت و أخذت ابنها ثم خرجت

 8 - Tawinst tasemmadt (phrase complétive,  جملة متممة ):



Isenfluln inu:

1 ) Tamazgha Flore :

https://imghayn.blogspot.com/

2) lmed tamaziɣt :

https://sites.google.com/view/lmedtamazight

https://tamazight-inw.blogspot.com/

3) ⵍⵎⴻⴷ ⵜⵓⵜⵍⴰⵢⵜ ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ :

https://sites.google.com/view/lmed-tamazight 

4) Apprendre tamazight  :

https://sites.google.com/site/apprendretamazight



Asnubg

ⵜⴰⴳⵓⵔⵉ ⵜⴰⵎⵣⵡⴰⵔⵓⵜ Taguri tamzwarut ⴰⵏⵙⵓⴼ ⵉⵙⵙⵓⵏ ⵎⴰⵕⵕⴰ; ⴰⵣⵓⵍ ⵉ ⵉⵎⴰⵣⵉⵖⵏ ⵎⴰⵕⵕⴰ ⴰⵏⴷⴰ ⵜⵍⵍⴰⵎ, ⴰⴼⵓⵙ ⴷⴳ ⵓⴼⵓⵙ, ⵓⵔ ⵏⴻⵕⵕⴻⵥ ⵓⵍⴰ ⵏⴽⵏⵓ. ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⴷ ⴰⵡⴰⵍ ⵏ...