Ussan n imalass / ⵓⵙⵙⴰⵏ ⵏ ⵉⵎⴰⵍⴰⵙⵙ / Les jours de la semaine:
|
Le Blog est consacré à l'amazighité, la langue Amazigh et l'identité Amazigh Le Blog à pour buts: * Diffuser et partager avec tous le monde notre culture et identité Amazigh * Apprendre la langue Amazigh * Préserver notre Langue Amazigh, culture, traditions, coutumes et identité Amazigh
Ussan n imalass / ⵓⵙⵙⴰⵏ ⵏ ⵉⵎⴰⵍⴰⵙⵙ / Les jours de la semaine:
|
Tazwart :
tanzeɣt tga yat tguri tameẓyant tanjṛumt (grammatical). tanzeɣt d awal aremskil (invariable, ثابت ), da tzeddi snat tguriwin neɣ tugt n tguriwin, afad ad aɣ tfk yan uzday anẓlan (logique). da tzeddi ingr yism d yism, neɣ ingr yism d umyag
Llan mennaw wanawn n twinas g tutlayt tamaziɣt, zun d tawinest tanamyagt; taseqsayt; tanaḍt, taramyagt; tasemmadt ...atg
- Tawinest taseqsayt ; الجملة الإستفهامية
- Tawinest tanaḍant (tanaḍt ); الجملة الأمرية
- Tawinest tanalawt ; الجملة المثبتة
- Tawinest tanabawt ; الجملة المنفية
- Tawinest taramyagt ; الجملة الإسمية
- Tawinest tanamyagt (tamyagant) ; الجملة الفعلية
- Tawinest tanaẓaft ; الجملة التعجبية
- Tawinest tafadant ; الجملة الشرطية
- Tawinest tuddist ; الجملة المركبة
- Tawinst tasemmadt (phrase complétive); جملة متممة
da tseqsa xef kra n unγmis. aseqsi ad, izmer ad ig amatu neγ anaful. tettesmad s tmatart n useqsi (?).
11) aseqsi amatu
ar d ittawi useqsi amatu xf twinest maṛṛa. da nakka anaw n useqsi ad s "is" niγ "ma". tamrarut nnes, da tettili s "yah" niγ "uhu".
Imedyatn:
idda unelmad s tineml.
is idda unelmad s tineml?
ma idda unelmad s tineml?
idda d Baba ?
is d idda Baba ?
12) aseqsi anaful
da d ittawi usqsi anaful γas xf yan ufeṛḍiṣ n twinest am:
121-asqsi anaful xef umeggay
ameggay" niγ "asemmud" niγ "akud" niγ "adγar" niγ "amamk".
iṛḍel unelmad adlis i imeddukʷal nnes.
wi iṛḍel adlis i imeddukʷal nnes?
ma iṛḍeln adlis i imeddukʷal nnes?
122 - asqsi anaful xef usemmud
a iṛḍel unlemad adlis i imeddukʷal nnes.
y iṛḍeln adlis i imeddukʷal nnes?
min iṛḍel unlemad i imeddukʷal nnes?
ma iṛḍel unlemad i imeddukʷal nnes?
ma y iṛḍel unlemad i imeddukʷal nnes?
123 - asqsi anaful xf umamk
ḥma ad nssenjm izm n waṭṭlaṣ, iqqan d ad edder g tagant.
mamc γa negg ḥma ad nssenjm izm n waṭṭlaṣ ?
mamk rad nssekr afad ad nssenjm izm n waṭṭlaṣ?
mamc da negg ḥma ad nssenjm izm n waṭṭlaṣ?
13) Aseqsi afulan (partielle):
mantur ayd teggant ?
milmi trit tawada ?
B - Tibawt n twinest taseqsayt
tawnaɣt / schéma:
Is / Ma / Mayd / Mani / Managu / Ma ɣef / Mneck + ur + ...
Imedyaten:
Mneck atig n udlis ad ?
Is ur igi gma-k ?
Mayd as tennit ?
Managu ur ifti ?
Mani g illi ?
Ma ur iddin ?
Ma ɣef ur ifti ?
Tawnaɣt / schéma:
Amyag g wanaḍ + Isem
da takka tanaḍt niɣ ageddul niɣ asmigl niɣ tutra.
da yttusftay umyag nnes g wanaḍ. tettesmad s tmatart n wuẓuf (!)
Imedyatn:
Nker zikk !
Su aman ! = ! اشرب الماء
Ini mayd trid ! = ! قل ماذا تريد
les timelsa n tegrest !
mun d ides !
1 ) tanaḍt tanalawt (affirmative):
awra (addu d)
rar taγdeft
2 ) tanaḍt tanabawt (négative):
anf ------- ad ur ttanf
Imedyatn:
B- Tibawt n twinest tanaḍant
Tawnaɣt / schéma:
Ad ur + Amyag + isem ...
Imedyaten :
Ad ur tekcemt s ugens !
Ad ur tsud aman-ad !
Ad ur teddut s tmdint !
31-
ku twinst, da gis yttili umyag d umeggay. da as nttini "tawinst taramyagt".
imdyatn n twinst taramyagt:
- ziri, iga aselmad n tmaziγt.
- izza, tga taselmadt n tmaziγt.
maca, g tmaziγt, llant twinas nna g ur ittili umyag. ttili g twinas ad yat tguri yaḍn am "d ".
anaw n twinst ad, da as nettini: "tawinst taramyagt".
Imedyatn:
- ziri, d aslemad n tmaziγt.
- izza, d taslemadt n tmaziγt
tawnaɣt / schéma:
Isem / Ameqqim + d + Afris
Amedya :
=== Sifaw d aselmad
Sifaw: Isem
d : Tazelɣa
aselmad: Afris
32- Tibawt g twinest taramyagt
Isem / Ameqqim + ur d + Afris / Isem / Ameqqim
Amedya :
Sifaw ur d aselmad
Sifaw : Isem
Ur : تستخدم دائما للنفي
d : Tazelɣa
aselmad: Afris
A-
Imedyatn:
- ziri, iga aselmad n tmaziγt.
- izza, tega taselmadt n tmaziγt.
tawnaɣt / schéma:
Amyag g yat twila (الفعل في أحد المباني) + Izwiren d wuḍfiren (السوابق و اللواحق)
Amedya :
Iffeɣ Sifaw
Iffeɣ : i (Azwir) + ffeɣ (Amyag g twila n wusmid)
Sifaw : Ameggay
Icca Maziɣ imensi . = . أكل مازيغ العشاء
B- Tibawt n twinest tanamyagt
tawnaɣt / schéma:
Ur + amyag + ...
Amedya :
Ur swiɣ aman
Ur : أداة نفي
swiɣ: (Amyag g wusmid anabaw)
aman: Asemmud n usekkin المفعول به
Tawnaɣt / schéma:
Mkad / Matta + Amyag / Isem
Imedyaten :
Mkad iẓil !
Matta twada-ad !
Mkad izur !
Tawnaɣt / schéma:
Ig (إذا) / Mek (إن) + Amyag + Isem ...
=============================
Imedyaten :
Ig teddit zikk
Mek dars idrimn
Ig tekcemt s tegemmi nnek
Mek as tufit
Llan g twinest tuddist mennaw imyagen
Imedyaten :
Ittu awal lli as-nniɣ . = . نسي الكلام الذي قلتُه له
Idda neɣ d ur iddi ? = ذهب أم لم يذهب ؟
Tekcem-d , tasi memmis , teffeɣ . = . دخلت و أخذت ابنها ثم خرجت
Isenfluln inu: 1 ) Tamazgha Flore : 2) lmed tamaziɣt : https://sites.google.com/view/lmedtamazight https://tamazight-inw.blogspot.com/ 3) ⵍⵎⴻⴷ ⵜⵓⵜⵍⴰⵢⵜ ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ : https://sites.google.com/view/lmed-tamazight 4) Apprendre tamazight : |
![]() |
« ⴻ » ⴷ ⴰⵖⵔⵉ ⴰⴼⵙⵙⴰⵙ (ⵜⵉⵖⵔⴰ ⵜⵉⵍⵎⵜ), ⵓⵔ ⴷ ⴰⵖⵔⵉ ⴰⵎⴽⵜⵓⵔ ⵣⵓⵏⴷ ( ⴰ, ⵓ, ⵉ), ⵓⵔ ⴷⴰⵔⵙ ⴰⵣⴰⵍ ⵉⵍⵍⴰⵏ ⴷⴰⵔ ⵉⵖⵔⵉⵜⵏ ⵢⴰⴹⵏ.
ⴳⵔ ⵜⴰⵎⴰⵡⵜ:
ⴷⴰ ⵏⵙⵙⵎⵔⴰⵙ ⴰⵖⵔⵉ ⴰⴼⵙⵙⴰ ⴽⵓⴷⵏⵏⴰ ⵏⵔⴰ ⴰ ⵏⵏⵉⵙⵏⴼ ⴰⴹⴼⴰⵕ ⵏ ⵓⴳⴳⴰⵔ ⵏ ⵙⵏⴰⵜ ⵜⵔⴳⴰⵍⵉⵏ ⵏⵖ ⵉⵙⴽⴽⵉⵍⵏ ⵉⵎⵎⴻⵔⵡⴰⵙⵏ.
ⴷⵉ ⵜⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵓⵔ ⵜⵍⵍⵉ ⵜⴳⵓⵔⵉ ⵉⵜⵜⴳⵯⵔⴰⵏ ⵙ "ⴻ". ⵜⵉⵍⴰⵍⵜ ⵏ ⵓⵙⴽⴽⵉⵍ "ⴻ" ⴷ ⴰⵙⵙⵉⴼⵙⵓⵙ ⵏ ⵜⵉⵖⵔⵉ, ⵉⵔⵅⴰ ⵉ ⵜⵉⵟⵟ ⴰⴷ ⵜⵖⵔ.
1 === > ⵏⵜⵜⴰⴼⴰ ⴰⵖⵔⵉ "ⴻ" ⴳⵔ ⵙⵉⵏ ⵉⵙⴽⴽⵉⵍⵏ ⵎⵎⵔⴰⵡⵙⵏⵉⵏ (identiqes) ⵓⵔ ⵜⵙⵎⴰⵏ ⵜⵓⵙⵙⴷⴰ (ⵜⵓⵙⵙⵉ: la gémination).
ⵉⴷⵢⴰⵜⵏ :
ⴰⴼⵕⵟⴻⵟⵟⵓ, ⴰⵎⵖⴷⴻⴷⴷⵉ;
2 === > ⴳⵔ ⵙⵏⴰⵜ ⵜⵔⴳⴰⵍⵉⵏ ⵉⵎⵎⵔⵡⴰⵙⵏ (cec);
ⵉⴷⵢⴰⵜⵏ :
ⵎⵍⴻⵍ; ⵏⴻⵏⵙⴰ; ⵜⴻⵜⵛⴰ;
3 === > ⴳⵔ ⴽⵕⴰⴹⵜ ⵜⵔⴳⴰⵍⵉⵏ ⵉⵎⵎⵔⵡⴰⵙⵏ (ccec; cecc):
ⵉⴷⵢⴰⵜⵏ :
ⵙⴱⴱⴻⴱ; ⵏⴻⵏⵏⴰ; ⵙⵃⵉⵍⵍⴻⵍ; ⵜⴻⵜⵜⵔ
4 === > ⵉⵏⴳⵔ ⴽⴽⵓⵥⵜ ⵜⵔⴳⴰⵍⵉⵏ ⵉⵎⵎⵔⵡⴰⵙⵏ (ccecc):
ⵉⴷⵢⴰⵜⵏ :
ⵜⴻⵜⵜⵓ; ⵜⵅⵎⵎⴻⵎⵎ;...
5 === > ⴷⴳ ⵡⴰⴷⴷⴰⴷ ⴰⵎⴰⵔⵓⵣ ⵏ ⵢⵉⵙⵎ ⵉⵙⵙⵏⵜⵉⵏ ⵙ ⵜⵖⵔⵉ « ⵉ » ⴷⴳ ⵡⵓⵏⵜⵉ ⴰⵎⵢⵉⵡⵏ; ⵉ ⴹⴼⵕⵏⵜ ⵉⵜ ⵙⵏⵜⴰ (2) ⵜⵔⴳⴰⵍⵉⵏ.
« ⵉ » ⴰ ⵙⵏ ⵏⵔⵏⵓ ⴰⵣⴳⵏ ⴰⵖⵔⵉ " ⵢ " ⴷ ⴰⵖⵔⵉ ⴰⴼⵙⵙⴰⵙ « ⴻ ».
« ⵉ » ⴰⴷ ⵢⵓⵖⴰⵍ ⴷ « ⵢ+ⴻ = ⵢⴻ »
ⴰⵎⴷⵢⴰ :
ⵉⵜⵔⵉ == » ⵢⴻⵜⵔⵉ ; ⵉⴳⴰ ⴰⵎ ⵢⴻⵜⵔⵉ
ⵉⵕⵥⵉ ==» ⵢⴻⵕⵥⵉ ; ⵢⴻⵊⵓⴷⵊⴳ ⵢⴻⵔⵥ ⵙ ⵉⵣⵎⵔⴰⵏ ⵏⵏⵙ.
« e » d aɣri afssas (tiɣra tilmt), maci d aγri amktur zund ( a, u, i), ur dars azal illan dar iɣritn yaḍn .
GM :
da nssmas aɣri afssas kudnna nra a nssinf aḍfaṛ n uggar n snat trgalin nɣ iskkiln immrwasn (identiques)
di tmaziɣrt ur tlli tguri i ttgʷran s "e". tilalt (rôle) n uskkil (e) d assifsus n tiɣri, irxa i tiṭṭ ad tɣr.
1 === > Nttafa aɣri “e” gr sin iskkiln mmrwasnin (identiqes) ur tsman tussda (la gémination).
Imdyatn:
Afṛṭeṭṭu; amɣdeddi;
2 === > Gr snat trgalin immrwasn (cec);
Imdyatn:
mlel; nensa; tetca;
3 === > Gr kṛaḍt trgalin immrwasn (ccec; cecc):
Imdyatn:
sbbeb; nenna; sḥillel, tettr
4 === > ingr kkuẓt trgalin immrwasnn (ccecc):
Imdyatn:
ttettu; txmmemm
5 === > Deg waddad amaruz n yism issntin s tγri « i » dg wunti asuf ; i ḍfṛnt it snat (2) trgalin.
« i » a sn nrnu azgn aγri «y » d aɣri afssas «e ».
« i » ad yuγal d « y+e = ye »
Amedya:
itri == » yetri ; iga am yetri
iṛẓi ==» yeṛẓi ; yejuğğg yerẓi s izmran nns.
Isenfluln inu: 1 ) Tamazgha Flore : 2) lmed tamaziɣt : https://sites.google.com/view/lmedtamazight https://tamazight-inw.blogspot.com/ 3) ⵍⵎⴻⴷ ⵜⵓⵜⵍⴰⵢⵜ ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ : https://sites.google.com/view/lmed-tamazight 4) Apprendre tamazight : |
![]() |
ⵜⴰⴳⵓⵔⵉ ⵜⴰⵎⵣⵡⴰⵔⵓⵜ Taguri tamzwarut ⴰⵏⵙⵓⴼ ⵉⵙⵙⵓⵏ ⵎⴰⵕⵕⴰ; ⴰⵣⵓⵍ ⵉ ⵉⵎⴰⵣⵉⵖⵏ ⵎⴰⵕⵕⴰ ⴰⵏⴷⴰ ⵜⵍⵍⴰⵎ, ⴰⴼⵓⵙ ⴷⴳ ⵓⴼⵓⵙ, ⵓⵔ ⵏⴻⵕⵕⴻⵥ ⵓⵍⴰ ⵏⴽⵏⵓ. ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⴷ ⴰⵡⴰⵍ ⵏ...